Ο Ούγκο Μορίς Ζουλιέν Κλάους, όπως είναι το πλήρες όνομα του Φλαμανδού συγγραφέα, δεν είναι από τους δημιουργούς που θα τον ήθελε μια χώρα, μέλος μάλιστα τής Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως είναι το Βέλγιο. Ο λόγος του είναι μια μπουνιά στο στομάχι της Ευρώπης, καθώς δηλώνει αναρχικός, εξ ου και απεχθάνεται τα κοινοβούλια. Πολυτάλαντος, μοιράζει το ταλέντο του στην ποίηση, την πεζογραφία, τη ζωγραφική, τον κινηματογράφο, το θέατρο.

Γεννημένος στην Μπριζ, στις 5 Απριλίου 1929, τα πρώτα χρόνια εργάστηκε ως δημοσιογράφος στο Παρίσι, έως ότου στραφεί στη συγγραφή, επηρεασμένος από τον υπερρεαλισμό. Χαρακτηριστικά του έργου του, η ειρωνεία, το παράλογο, η ανατροπή των καταστάσεων, η κριτική ματιά στη σύγχρονη – υποκριτική – φλαμανδική κοινωνία. Δεξιοτέχνης της γλώσσας, φέρνει τα πάνω-κάτω στη γραμματική και τη σύνταξη, υπηρετώντας το στιγμιαίο της γραφής, για να δηλώσει την αξία της κάθε ανθρώπινης στιγμής.

Αν και είναι βραβευμένος με το Ευρωπαϊκό Αριστείο 1998 για το μυθιστόρημά του «Οι φήμες», ποσώς ενδιαφέρεται για βραβεία και διακρίσεις. Το βιβλίο του κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καστανιώτη», σε ρέουσα μετάφραση του Γιάννη Ιωαννίδη. Από τον ίδιο μεταφραστή και τον ίδιο εκδότη θα κυκλοφορήσει το «Ανολοκλήρωτο παρελθόν».

-Στα έργα σας δεν έχετε ένα συγκεκριμένο λογοτεχνικό ύφος. Βρίσκεσθε σε διαρκή συνομιλία με όλες τις λογοτεχνικές κατακτήσεις του παρελθόντος. Η τέχνη σας υπακούει στο μεταμοντερνιστικό πνεύμα;

«Ναι, ναι συμφωνώ. Είναι ακριβώς έτσι, όπως τα λέτε. Θέλω να σας πω ότι όταν γράφω δεν λειτουργώ με τη λογική. Πιστεύω ότι όλα είναι ζήτημα στιλ. Αν αφήνω στο έργο μου να διαφανούν διαφορετικά στιλ, δεν το κάνω τυχαία. Διαφορετικά, η απουσία τους είναι ένδειξη ένδειας».

-Πάντως, οι ρίζες σας βρίσκονται στον υπερρεαλισμό, έτσι δεν είναι;
«Από τα νεαρά μου χρόνια ήμουν υπερρεαλιστής. Τρέφω ακόμα θαυμασμό στην ηθική του. Οχι στον ονειρικό του κόσμο, αλλά στον ηθικό του. Υπάρχουν τρία σπουδαία πράγματα: η ποίηση, η επανάσταση, η αγάπη. Οχι βέβαια η ποίηση των Αλεξανδρινών, ούτε η επανάσταση των οδοφραγμάτων, ούτε η αγοραία αγάπη. Αυτές οι τρεις έννοιες με καθόρισαν. Αυτούς που δεν παραδέχονται -αυτές τις έννοιες ούτε καν τους χαιρετώ».

-Αισθάνεσθε ότι έχετε συγγένειες με τον Ανρί Μισό;
«Είναι ένας από τους διδακάλους μου. Υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων. Αυτοί που κάνουν πράγματα και αυτοί που ξέρουν το γιατί. Εγώ ασχολούμαι μόνο με τη δημιουργία. Πήγα σχολείο ώς τα δεκαπέντε μου. Ξέρετε έχω πολλά κενά, γιατί δεν επεξεργάζομαι λογικά αυτά τα οποία κάνω».

-Παρατηρώ ότι το έργο σας το χαρακτηρίζει η ειρωνεία και η ανατροπή.
«Εχω μια δική μου διαλεκτική, έναν δικό μου τρόπο. Είναι σαν κάτι πολαρόιντ φωτογραφίες που, όμως, το πάνω κομμάτι τους είναι σχισμένο. Αλλιώς, θα ήταν παρά πολύ… όμορφες. Με ρωτάτε, κι όσο σας απαντώ αισθάνομαι σαν καθηγητής στο σχολείο».

-Είστε πολυτάλαντος.
«Ολες αυτές τις μορφές τέχνης και έκφρασης τις χρειάζομαι, αλλιώς θα βαριόμουνα. Αλλά για πρακτικούς λόγους. Η συγγραφή είναι πολύ κακή για το στομάχι. Συν τοις άλλοις, θέλω να εκφράζω τις μεγαλομανείς τάσεις που έχω παίζοντας το σκηνοθέτη και να δίνω το δικαίωμα σε μερικούς βλάκες να μου ασκούν κριτική».

-Είστε εναντίον των κριτικών;
«Είναι πολύ πιο δύσκολο να βρεις έναν καλό κριτικό από έναν καλό ποιητή, γιατί πρέπει να έχεις γεννηθεί κριτικός. Ορισμένες φορές έχεις την τύχη να συναντήσεις ανθρώπους που ασχολούνται με την τέχνη και ταυτόχρονα είναι κριτικοί, όπως ο Σαρλ Μπονλτέρ. Αυτή είναι πολύ σπάνια ράτσα».

-Σε ποιον πολιτικό χώρο ανήκετε;
«Ούτε Θεός ούτε αφέντης. Αυτό ήταν το σύνθημα των αναρχικών»

-Είστε αναρχικός;
«Ναι, βεβαίως, είμαι αναρχικός. Κατά την Ισπανική Επανάσταση, το διάστημα ’35-’36, ήταν μια περίοδος που κυριάρχησε η ισότητα»

-Ποια είναι η θέση σας για την Ενωμένη Ευρώπη και την επέμβαση στο Κόσοβο;
«Αισθάνομαι διπλή μελαγχολία. Θέλω να σας δηλώσω ότι είμαι άθεος, όμως δεν μπορώ να βλέπω οι διαφορές των θρησκειών να γίνονται πρόξενοι δολοφονιών. Και ο Πάπας είναι δολοφόνος! Βεβαίως, δεν σας κρύβω ότι τρέφω μεγάλο σεβασμό σ’ αυτούς που θέτουν ερωτήματα και ζητούν μεταφυσικές απαντήσεις. Αλλά κυνηγώ μ’ όλη μου τη δύναμη αυτούς που χρησιμοποιούν τη θρησκεία για ν’ αποκτήσουν πλούτο και δύναμη. Οταν ήρθε ο Απόστολος Παύλος στην Αθήνα, οι στωικοί έλεγαν:
“Αυτός είναι τρελός! “. Δεν παρενέβησαν. Ετσι μπήκε ο Xριστιανισμός στην Ευρώπη. Αν τον είχαν σκοτώσει! … Οσο για την Ενωμένη Ευρώπη, τι να σας πω. Κυβερνάται από κοινοβούλια!».

*Η συνέντευξη δόθηκε στον Βασίλη Κ. Καλαμαρά και δημοσιεύτηκε στην “Ελευθεροτυπία” την Πέμπτη, 2 Φεβρουαρίου 2000.