Δημήτρης Παυλόπουλος

Πριν από έναν αιώνα, το 1921, ο Νίκος Βέλμος (Βογιατζάκης,1890-1930), ιδιότυπη πνευματική προσωπικότητα, εξέδωσε το βιβλίο του “Βέλμου Έργα”. Στην έκδοση περιέλαβε και το “Κοινωνικό Βιβλίο” του. «Προτιμώ να με παιδεύει μια αλήθεια, παρά να με χαϊδεύει ένα ψέμα», έλεγε. Τότε αρχίζει και η στενή φιλία του με τον λογοτέχνη Στρατή Δούκα (1895-1983), που κράτησε έως τον θάνατό του.

Ο Βέλμος άφησε τα τολμηρά ίχνη του στην πνευματική ζωή της μεσοπολεμικής Ελλάδας. Η εντελώς πρόσφατη έκδοση του μελετητή του Κίμωνα Θεοδώρου (Ιωακείμ Θεοδωρίδη, γ. 1981) “Ο Βέλμος και οι εκθέσεις στο Άσυλον Τέχνης” (Φαρφουλάς, Πάτρα 2021), που εργάζεται στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, τον ξαναφέρνει στο προσκήνιο, ερευνώντας και συμπληρώνοντας δυσήνιο υλικό με σεβασμό. Να σημειώσουμε ότι 422 βελμικά σκίτσα έχουν δωρηθεί στη Συλλογή του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.

Ανθρωπιστικό ήταν το έναυσμα της αίθουσας τέχνης που ίδρυσε ο Βέλμος το 1927 στην κατοικία του, στην οδό Νικοδήμου 21, στην Πλάκα: έκθεση ζωγραφικής για την οικονομική ενίσχυση ασθενή καλλιτέχνη. Ακολούθησε πληθώρα εκθέσεων, 28 συνολικά, έως το 1938, οπότε και ο χώρος έκλεισε μετά από την οργάνωση της Αντι-Πανελλήνιας Έκθεσης, που απαντούσε στον μεταξικό θεσμό της πρώτης Πανελλήνιας Καλλιτεχνικής Έκθεσης τον ίδιο χρόνο.

*Σας παρακαλούμε να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο, πηγαίνοντας εδώ: https://slpress.gr/politismos/nikos-velmos-mia-emvlimatiki-morfi-toy-politismoy-ston-mesopolemo/amp/?fbclid=IwAR0NOfdTAVzYQkJ58OU09PAyBVqJBBiaHEqfp6ZSGpARgK2UpxXYXzj2L8A